Prof.Mohan Singh

Saway Pataar









Ambi da boota

ikk boota ambi da,
ghar saaday lagga ni,
jiss thallay behna ni,
surgaN wich rehna ni
ki ussda kehna ni,
wehRe da ghehna ni,
par mahi baajhoN ni,
pardesi baajhoN ni,
eh mainu wadd'da ay,
te khaTTa lagda ay.

iss bootay thallay je,
main charkhi daahni aan,
te jee parchaavan lai
dou tandaN paani aan,
koyal diaN kookaN ni,
maaran bandookaN ni,
peerhay nu bhannaN main,
charkhi nu phookaN ni,
phir dardi paahbo toN,
lai bahaN qaseeda je,
yaadaN wich dubbi da,
dill kidhray jurh jaye,
te sui qaseeday di,
poTay wich purh jaye.

phir uTh ke peeRhay toN,
main bhunjhay beh jaawaN,
cheechi dhar Thodi te,
vehna wich veh jaawaN,
sukhaN diaN gharhiyan ni,
melaN diaN gharhiyan ni,
kheeraN te poorhay ni,
saawan diaN jharhiyaN ni.
sohnay de tarle ni,
te meriaN arhiyan ni,
jadd chetay aa jaawan,
lohRa  hi paa jaawan.

oh kiha dihaarha si,
oh bhaaghaN wala si,
oh karma wala si,
jiss shubh dihaarhay ni,
ghar mera laarha si.
main naahti dhoti ni,
main vaal vadhaaye ni,
main kajjla payea ni,
main ghehnay laye  ni,
mall mall khori main,
heeray lishkaye ni,
laa laa ke bindiyan main,
kai phand banaye ni.
jaaN haar shingaaraN toN,
main vehli hoi ni,
aa ambi thallay main,
phir pooni chhohi ni.

oh Chann piyara vi,
aa baiTha saahveN ni,
ambi di chhaaweiN ni,
oh merian preetaN da,
sohna vanjhaara ni,
kissay pardesaN de,
laamaN diaN gallaN ni,
ghumkaar jahaazaN  di,
saagar dian chhallaN ni,
vairee de hallay ni,
sohnay dian ThallaN ni,
oh dassi jaawe te,
main bharaN hungaara ni.

uss gallaN karde nu,
patteyaN di kharh kharh ne,
badlaN di shookar ne,
wanghaN di chhann chhann ne,
charkhay di ghookar ne,
TappeyaN di lori ne,
koyal di kookar ne,
manjjay te paa ditta,
te ghook sula ditta.

takk sutta Mahi ni,
charkhay di charmakh toN,
main kaalakh laahi ni,
jaa sutte sohnay de,
maThay te layee ni,
main khull ke hassi ni,
main taarhi layee ni,
main dohri ho gai ni,
main chauhri ho gai ni,
oh uTh khaloyea ni,
ghabrayea hoyea ni,
oh bitt bitt takkay ni,
main khirh khirh hassaN ni,
oh murh murh puchhe ni,
main gall na dassaN ni.

takk sheesha charkhi da,
uss ghoori payee ni,
main chunghi layee ni,
oh pichhay bhajja ni,
main diyan na daahi ni,
uss maan jawaaani da,
main haTh zanaani da,
main aggay aggay ni,
oh pichhay pichhay ni,
manjji de girdhay ni,
Ambi de girdhay ni,
nassde vi jayeye ni,
hassde vi jayeye ni,
ohdi chaadar kharhke ni,
meri koThi kharke ni,
ohdi jutti cheekay ni,
meri jhaanjhar chhannke ni,
ohdi pagRi dheh pai ni,
meri chunni leh pai ni,
jaaN habh ke reh gaye ni,
chupp karke beh gaye ni.

oh kiha dihaarha si,
oh bhaagaN wala si,
oh karmaN wala si,
jiss shubh dihaarhay ni,
ghar mera laarha si,
ujj khaan hawaavaN ni,
ujj saarhan chhaawaN ni,
tarkhaan sadaavaN ni,
Ambi katwaavaN ni,
toba main bhulli ni,
haarha main bhulli ni,
je Ambi kattaN gi,
charh kissde utte
raah Dholay da takkaN gi.

ikk boota ambi da
ghar saaday lagga ni,
jiss thallay behna ni
surgaN da rehna ni
ki ussda kehna ni
wehRe da ghehna ni
par Mahi baajhoN ni,
pardesi baajhoN ni
eh mainu waDD'da ay,
te khaTTa lagda ay.






Jawaani

aayee jawaani jhall mastaani,
nahi lokayean lukkdi.
giTh giTh pair zimiN toN uche,
moDheyaN uttoN thukkdi.

sajre raah banaandi jaawe,
dhaah dhaah pandh puraane.
pagdandiyaN de utte turna,
hattak apni jaane.
eiss jawaani taeeN chhupaana,
shauh mitaana kujje,
chann charheya te charhi jawaani,
kithoN rehnday gujhe.
wah jawaani wah jawani,
tere jihi na honi.
akhoN anni kannoN boli,
phir sohni di sohni.

eh jawaani jadoogarni,
lakhaN rang vataawe.
kadi banaawe dozakh jannat,
kadi ohna nu dhaawe.
yaaN eh paapan howe bhaari,
yaaN eh walli kahaawe.
wich-wichaala padhra jeewan,
mool na iss nu bhaawe.
bhaweiN paapan bhaweiN aibban,
bhaweiN be-dastoori.
par yaaraN di yaar jawaani,
te dammaN di poori.

pajj bahaane jhanse heelay,
iss nu kaun sikhaawe.
sabh gallaN eh khaikhan haari,
parhi parhayee aawe.
khulla dulla rasta hundeyan,
kheh kheh ke eh langhdi.
binna nashe de masti kardi,
binna khangh de khangdi.
kadi charaawe majhiyaN mangoo,
kadi vajaawe beenaN.
kadi larhaawe bisiar kaale,
kadi khilaare cheena.
wah jawaani wah jawaani,
tere nashe suhaawe.
kannaN valloN haase niklan,
chunni raas na aawe.

eh jawaani barhi udaaroo,
eh jawaani maaroo.
sabhna kolloN daahdhi ay,par,
husan eiss da daru.
jidhar toray udhar turdi,
jithey rokay rukkdi.
maan hundeyan maan na dasse,
aakarh hundeyaN jhukkdi.
kamm eiss da jhirhkaN sehna,
murh murh paireeN dhehna,
rona, dhona, haukay bharne,
'haan jee' 'haan jee' kehna.
bhaweiN husan parasti changi,
bhawein mandi howe.
laahnat ouss jawaani utte,
jehrhi kade na rowe.

gai jawaani jhall mastani,
lambiyan laahnghaN bhardi.
nikkal gai hathaN choN chhohli,
rahi main tarle kardi.
laye gai naale chhinjhaN sammiyaN,
jugani atte lagozay.
de gai Tasbi atte Musallay,
Hajj, NimaazaN, Rozay.
laye gai miThiyan miThiyan gallaN,
atte zubaan raseeli.
de gai chugali, nukta-cheeni,
niddeya atte bakhili.
laye gai naal hijjar diyan peerhaN,
chhad gai pichhe dard haDDaN da,
aullay atte hareeRhaN.

aayee jawaani gai jawaani,
jiyoN badlaN di chhaaN.
bhaweiN reh gai chaar dihaarhe,
phir vi bhuldi naaN.
















Main nahi rehna tere giraN

chhadd de choorhay waliye kuRiye!
chhadd de sonay-ladhiye pariye!
chhadd de, chhadd de meri bhaanh,
main nahi rehna tere giraN.

vekh liya ni tera giraN,
parakh liya ni tera giraN,
jithey veer veeraN nu khaanday,
siroN maar dhuppay sutt jaanday,
jithey lakh mannaN da loheya,
zanzeeraN hathgharhiyaN hoyea.
jithey qaid-khanyeaN jaillaN,
meelaN teek walghana waliyaN,
jithey mazhab de naaN thallay,
darya kai khoon de challay,
jithey wattan-parasti taeeN,
zuram samajhdi dhakke shaahi.
jithey shaiyar bol na sakkan.
dil diyaN ghundiyaN khol na sakkan.
main nahi rehna aisee thaaN.....

ki na diTha tere giran?
ki na sunneyaN tere giraN?
sabh kujh diTha tere giraN,
sabh kujh sunneyaN tere giraN.
dangraN wangooN banday Rabb de,
baghiyaN aggay vekhay waghde.
khopRiyan de thaRhay chinnide,
utte lokk namaaz paRhiNde,
lakhaN nafar jaagde jeenday,
baadshahaN de naal dafiNde,
'Issa' warge sooli chaRhde,
'Hasan' 'Hussain' piyaase marde.
'Nanak' warge chakkiyan peehnday,
'Raam' jihe banwasi theenday,
hor na hunn main vekh sakkaN...........

beh na aweiN ban ban vauhti,
toon taan kuRiye nahuN nahuN khoti.
teriyan 'Loona' wargiyan akhaN,
'Puran Bhagat' dillaN de lakhaN,
ThoDi de khooh ander paaye.
naal taseehay de tarhfaaye.
laa na waadhoo lappay laare,
phand tere main jaana saare.
lai pharh apni shohrat faani,
de mainu meri ghumnaami,
lai pharh apne mehal chubaare,
de de mere chhannaN dhaare.
lai le apni naRhi nawaabi,
deh mainu meri azaadi.
lai le apni ghiyo di choori,
de dey mainu meri saboori.
lai le apni kuRay ameeri,
de dey mainu meri faqeeri.
teri nikki chichi utte,
naach hazaaraN ne main nache,
hor na hunn main nach sakkaN....
chhadd de choorhay waliye kuRiye!
chhadd de sonay-ladhiye pariye!
chhadd de, chhadd de meri bhaanh,
main nahi rehna tere giraN.


hunn te ni main eho chaahaN,
iss shuhrat di dandi uttoN,
maar diyaN main chhaal hithaN.

ghumnaami di vaadi ander,
thallay hi thallay rurh jaaN.
hor hiThaN, hor aagaaN..hor paraaN.
mukk jaawan jithey pagg-dandiyaN,
rehan na mulkhaN dian vandiyaN.
dissan na jithey haddaN paarhay,
mer ter te khakhowaarhay.
pahunch na sakkan jithey chaanghaN,
baangh, tallaN, te sankhaN diaN.

chaare taraf azaadi howe,
mool na koi muthaaji howe.
jo dill aawe panchhi gaawan,
chumman titliyaN jo phull chahwan.
chaahan jidhar muskaawan kalliyan.
chaahan jidhar murh jaawan naddiyan.
chaahan jidhar ugg aawan cheelaN,
chaahan jidhar charh jaawan vaillaN.
iss azaad fizaa de ander,
main ikk duniya nawiN vasaaN....
chhadd de choorhay waliye kuRiye!
chhadd de sonay-ladhiye pariye!
chhadd de, chhadd de meri bhaanh,
main nahi rehna tere giraN.


eiddaN di ghumnaami ander,
chupp chhupeeta main mar jaaN.
na koi mainu lamboo laawe,
na koi meri kabar banaawe.
na koi utte phull charhaawe.
na koi utte diwa jalaawe.
naa koi howe rovan waala,
vainn ghammaN de chhohan waala.
na hi meri phohrhi utte,
jaan duhraaye mere kissay.
naa hi meri zaidaad te,
lishkan chhaviyan kharhkan soTay.
chupp chupeeta main mar jaaN,
koi na jaane mera naaN,
mera giraN, mera nishaN- 
chhadd de choorhay waliye kuRiye!
chhadd de sonay-ladhiye pariye!
chhadd de, chhadd de meri bhaanh,
main nahi rehna tere giraN.


Chhatto di Beri

Chhatto = name of an old lady in the neighbourhood

oh kidhray gaye dihaarhay?
jadd Chhatto de pichhwaarhay,
saaN ber Chhatto de Dhaahnde,
hass hass ke gaalaN khaanday.

kar laagay laagay siriyaN,
oh beri thallay behna,
thorhi ji ghur ghur maghroN,
phir jaa Chhatto nu kehna.
"chhaitee kar Bebey Chhatto,
tainu sadd'di taayee Satto",
uss jaana hauli hauli,
asaN karke furti chhohli,
gaalarh waanhg charh jaana,
beraN da meenh varahna.
aapiN taaN chunn chunn khaane,
chhohraN nu dabkay laane,(chhohr = younger kids)
bachoo HarnameyaN khaa lai,
Santoo dabbaN wich paa lai!
khaa khoo ke thallay lehna,
phir bann vartaawe behna.

kujh vand karaayee lainee,
kujh kanday chubaayee lainee.
phir cheek chihaarha paana,
uttoN Chhatto ne aa jaana.
uss jhothi moothi kuttna,
asaN jhoothi moothi rona.
uss dhaun asaadi chhadni,
asaN tappke pare khalona.
uss gaalaN deiniyaN khull ke
asaN gaunaN aggoN rall ke.
"Chhatto Mai diaN gaalaN,
han dudh te ghiyo diaN naalaN".

ajj Oye je koi aakhay,
asiN hoiyeye lohay laakhay.
ajj sanu je koi ghooray,
asin chukk chukk paiye hooray.
gaalaN rahiyaN ikk paaasay,
asiN jhall na sakkiye haasay.
gall gall te bhajjiye thaanay,
asin bhull baithey "oh jaanae".
oh kidhray gaye dihaarhay.
jadd Chhatto de pichhwaarhay.
saaN Ber Chhatto de Dhaahnde,
hass hass ke gaalaN khanday.

1 comment:

  1. Only the very weak-minded refuse to be influenced by poetry.

    ReplyDelete